Master of Science in Stedenbouw en Ruimtelijke Planning

Geef vorm aan ruimte en samenleving

Als stedenbouwkundige of ruimtelijk planner geef je dagelijks vorm aan de wereld op verschillende schaalniveaus. Zowel in en rond de stad draag je bij aan de vormgeving van de bebouwde en onbebouwde ruimte door middel van masterplannen, stadsvernieuwingsplannen,mobiliteitsplannen, structuurvisies, krimpscenario’s, ruimtelijke ontwikkelingsvisies, etc.
De Master Stedenbouw en Ruimtelijke Planning (STeR*) is een interdisciplinaire opleiding die je onderdompelt in vraagstukken over de wisselwerking tussen ruimte en samenleving. Je leert om antwoorden te formuleren in de vorm van ruimtelijke analyse en ontwerp, en dit aan de hand van theoretische kennis en praktijkgerichte ervaring. De opleiding biedt een uniek inzicht in de Vlaamse en Brusselse planning en plaatst dit in een internationale context. Je krijgt er de kansom je creativiteit en ontwerptalent te ontwikkelen, gevoed met sociaal-geografische kennis en wetenschappelijke onderzoeksvaardigheden.
Een STeR*-diploma staat voor een hoge kwalificatie en een interdisciplinaire kijk op ruimte en samenleving. Het geeft je toegang tot een brede waaier van boeiende beroepen zoals ontwerper, ruimtelijk planner, stedenbouwkundig ambtenaar, staf- en beleidsmedewerker, landschapsarchitect, onderzoeker, coach van ruimtelijke participatieprocessen, en vele andere.

Werken en studeren

De opleiding kan zowel op deeltijdse als op voltijdse basis gevolgd worden. De lessen vinden ’s avonds en op zaterdag plaats (op enkele uitzonderingen na) om maximaal rekening te houden met de behoeften van werkstudenten. Door dit avond- en weekendonderwijs beslaat het voltijdse standaardtraject drie jaar, in plaats van twee jaar in voltijds dagonderwijs. Het is voor voltijdse studenten mogelijk om het traject in te korten, omdat er in het derde jaar hoofdzakelijk aan de masterproef gewerkt wordt.

 

Blik op je master

De opleiding is opgebouwd rond drie pijlers:

Interactie tussen ruimte en maatschappij

De interactie tussen ruimte en maatschappij vormt samen met de ontwerpvaardigheden en planvormen de drie pijlers van de opleiding. Zowel de economische, sociale, en geografische, als de historische, politieke, vervoerskundige en landschappelijke aspecten van onze samenleving worden bestudeerd vanuit een ruimtelijk perspectief. Deze interdisciplinair georiënteerde vakken worden gecombineerd met ontwerpgebonden theorievakken. Je krijgt een overzicht van historische en actuele thema’s in de stedenbouw en de ruimtelijke planning, je krijgt inzicht in het functioneren van de publieke ruimte, en je leert methoden en technieken van stedenbouwkundig onderzoek.
De docenten zijn verbonden aan Cosmopolis – Centre for Urban Research, een onderzoeksgroep die sociaal-geografisch onderzoek verbindt met ruimtelijke analyse op alle mogelijke schaalniveaus. Hierdoor worden de theoretische vakken continu gevoed door de meest recente resultaten over de grootstedelijke realiteit van Brussel en de verspreide verstedelijking van Vlaanderen, geplaatst in een internationale context.

Ontwerpvaardigheden

In de ontwerpstudio’s ontwikkel je competenties als ontwerper. De ontwerpstudio in het eerste deeltraject reikt de nodige basisontwerpvaardigheden aan, ook voor wie weinig vertrouwd is met ontwerpen. In het tweede deeltraject worden complexere situaties bestudeerd waarbij studenten in team een project uitwerken. Het ontwerpen vindt niet in het luchtledige plaats, maar in kritische dialoog met de bestaande planningscontext.
De studio’s worden gedoceerd door een team van nationale en internationale gastdocenten die elke dag in de praktijk staan bij gerenommeerde ontwerp- en studiebureaus zoals Antea, Artgineering, BUUR, Latitude en SUM.

Planvormen en planningsinstrumentarium

In deze pijler bestudeer je de verschillende planvormen en de instrumenten van ruimtelijke planning, recht en projectmanagement, en onderwerpt die aan een kritische analyse. Ook hiervoor doen we een beroep op specialisten uit het werkveld, zoals hooggeplaatste ambtenaren uit de Vlaamse planningsadministratie of specialisten die werken op ruimtelijke ordeningsen milieudossiers bij de Raad van State.

Het opleidingstraject wordt afgerond met een masterproef. Het onderwerp van je masterproef leunt aan bij één of meerdere van de drie pijlers, en neemt doorgaans de vorm aan van een beleidsgericht onderzoek of een theoretisch beargumenteerd ruimtelijk ontwerp.

INTERNATIONALE KANSEN

In de eerste twee masterjaren neem je deel aan een meerdaagse excursie, die afwisselend in het buitenland en in het binnenland plaatsvindt. Bij de binnenlandse excursie ligt de focus op Vlaanderen en de Brusselse metropolitane ruimte. Je wordt gegidst langs stedelijke projecten die ontwikkeld zijn door publieke en private actoren. Je krijgt lezingen over de ruimtelijke visie van beleidsmakers en gaat rechtstreeks in dialoog met ontwerpbureaus van bezochte stadsvernieuwingsprojecten.
Bij de buitenlandse excursie bezoek je een stad met een toonaangevend en actueel stedelijk beleid zoals Barcelona of Berlijn. Je spreekt met lokale en regionale ambtenaren, academici, ontwerpers en middenveldorganisaties om vanuit verschillende perspectieven zicht te krijgen op de stadsontwikkeling.
Als je voor een paar maanden naar het buitenland wil, kan je via de internationale Erasmus-uitwisselingen bijvoorbeeld voor een semester naar de HafenCity Universität HamburgLund University en de Universiteit van Amsterdam. Wens je meer info? Contacteer de exchange coördinator van deze opleiding: Fabio Vanin

Wie dat graag wil, kan in het tweede masterjaar deelnemen aan International Design Workshops en Summer Schools in binnen- en buitenland. Dit zijn intensieve ontwerpprogramma’s van één à twee weken rond specifieke cases. Recent participeerden STeR*-studenten in ontwerpworkshops en summer schools in Brussel, Barcelona en Shanghai. Het zijn unieke gelegenheden om in een internationale context met studenten uit de hele wereld de stedenbouwkundige en planningsuitdagingen te verkennen.
Deelname aan deze activiteiten vereist een specifieke toelating en levert een vrijstelling op voor een vak uit het reguliere curriculum.

Een overzicht van vakken uit de master vind je hier.

 

Het einde is pas het begin

Het diploma ‘master in de Stedenbouw & de Ruimtelijke Planning’ is vereist voor het behalen van een erkenning als ruimtelijk planner door de Vlaamse en Brusselse overheid. Tevens is het een vereiste om in aanmerking te komen voor een aantal openbare ambten in verband met ruimtelijke ordening.

Stedenbouwkundigen en ruimtelijke planners kunnen ook aan de slag in de private sector waar tal van studiebureaus op zoek zijn naar gekwalificeerde werkkrachten. De ruimtelijke planners bestrijken een breed veld van activiteiten, zoals het opstellen van ontwerpen (bv. aanlegplannen, woonwijken, landschapsparken, beheersplannen, gemeentelijke structuurplannen, straten, pleinen, beeldkwaliteitsplannen, verkeersplannen, ...) en het uitvoeren van onderzoek (bv. landschapsstudies, mobiliteit, woningmarkt, sociale veiligheid, handel, kansarmoede, leefbaarheid, ...).

Toelatingsvoorwaarden en meer info

Je wordt rechtstreeks toegelaten tot deze masteropleiding als je over een academisch bachelor- of masterdiploma beschikt.

Ben je in het bezit van een ander professioneel bachelordiploma dan kan je de opleiding aanvatten mits het volgen van een schakelprogramma (47 ECTS) . Dit programma of meer informatie kan je verkrijgen via mail: stedenbouw@vub.ac.be

”Als Bachelor in de Tuin- en Landschapsarchitectuur vond ik dat een masterdiploma meer werkzekerheid biedt. Met deze opleiding kan je werken en studeren combineren. Dat is erg interessant omdat werkgevers vaak jonge mensen met werkervaring zoeken.”
Gunther Cleemput
Bachelor Tuin- en Landschapsarchitectuur, als freelancer verantwoordelijk voor het ontwerp en de aanleg van tuinen en groene ruimten, 22 jaar

”Stedenbouw en planning vormen voor mij de gemeenschappelijke noemer die mijn vorige werkervaringen in erfgoed, natuur-en landschapsontwikkeling en waterbeleid met elkaar verbindt. De aandacht voor
maatschappelijke processen in combinatie met de avondlessen bepaalden mijn keuze voor de opleiding aan de VUB. Hoe beter ik Brussel leer kennen, hoe meer destad onder mijn huid kruipt. De opleiding
is zeer inspirerend voor mijn job en vice versa waardoor ik me in beide ten volle kan uitleven. Ook het feit dat de opleiding zoveel verschillende invalshoeken biedt, maakt dat het traject elk jaar boeiend en
interessant blijft.”

An Rekkers
Licentiate Romaanse talen & Culturele Studies, directeur Vlaamse Vereniging voor Ruimte en Planning, 41 jaar

"Ruimte en het ingrijpen van de mens in de ruimte in het bijzonder zijn thema’s die me van jongsaf hebben geboeid. Door deze opleiding te kiezen wilde ik mijn jobkansen verhogen en in een interdisciplinair métier terechtkomen. Die interdisciplinariteit is een troef van de opleiding. De mix van verschillende achtergronden bij de studenten, en van academici en praktijkmensen bij het docentenkorps zorgde voor ongemeen interessante en verrijkende uitwisselingen. Ik raakte gefascineerd door Brussel en heb me volledig ondergedompeld in de stad. In mijn huidige job bij het Agentschap voor Territoriale Ontwikkeling werk ik zelf mee aan de ontwikkeling van Brussel."
Rien Van de Wall
Master Geschiedenis & Master STeR*, opdrachthouder bij het Agentschap voor Territoriale Ontwikkeling van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, 29 jaar

”Ik deed een Bachelor Stedenbouwkundig Ontwerp in Deventer en zocht een Master waar ik niet alleen met de neus in de boeken zou zitten, maar waar ik ook echt bezig zou zijn met analyse en ontwerp. Die vond ik bij STeR*. Bovendien leek het me leuk om in Brussel te wonen, een heerlijke stad waar ik drie jaar met plezier gestudeerd en gewoond heb. Positief aan de opleiding is dat je je programma flexibel kunt samenstellen, waardoor ik de deeltijdse master voltijds kon volgen.”
Marlieke Janssen
Bachelor Stedenbouwkundig Ontwerpen & Master STeR*, 24 jaar

”De opleiding biedt een veelzijdige combinatie van klassieke vakken zoals stedenbouwrecht en -geschiedenis maar ook relevante praktijkonderdelen rond technieken voor sociaal-ruimtelijke analyse
waarbij je op een andere manier naar de ruimte leert kijken. Er wordt veel belang gehecht aan het ‘leren ontwerpen’. Dat is een echte meerwaarde omdat ik inzicht in het ontwerpproces belangrijk vind om zelf
plannen te kunnen beoordelen.”

Katrien Coenegrachts
Burgerlijk Ingenieur-Architect & Master STeR*, stedenbouwkundig ambtenaar in Heusden-Zolder, 32 jaar

“De VUB vormt de biotoop bij uitstek voor een interdisciplinaire Master in de Stedenbouw en Ruimtelijke Planning in een van de boeiendste verstedelijkte regio’s in Europa. Brussel is een fascinerend labo voor onderzoek naar alle facetten van het hedendaagse stadslandschap, een wereldstad maar evengoed een typisch Belgische mozaïek van gehuchten, buurten en open ruimtes, internationaal gericht en toch vertrouwd.”
Prof. Jens Aerts
vennoot Bureau voor Urbanisme BUUR cvba, Leuven en New York, gastprofessor VUB

“De opleiding STeR* is een ideale manier om onze menselijke samenleving beter te leren kennen. De built environment is daar een goede getuige van. Ik dacht dat ik België een beetje kende, maar no way. De VUB is de enige universiteit die dit via een avondopleiding aanbiedt. De ontwerpstudio’s vormen absoluut een pluspunt: je moet het terrein op en je doorloopt niet alleen als individu maar ook als groep een
traject. Tof dat dit doorgaat in Brussel. Ik heb sindsdien al mensen gegidst op de plekken die ik bestudeerd heb.”

Karel Lhermitte
Licentiaat Geografie adviseur plattelandsbeleid en ontwikkelaar plattelandsprojecten BB consult en Landelijke gilden, 55 jaar

DE WIJDE WERELD IN

Benieuwd hoe het er elders aan toe gaat? Denk dan eens aan steden als Amsterdam, Hamburg of Lund: hier kun je tijdens je Masterjaren heen op Erasmusuitwisseling. Voorts zijn er ook een hele rits andere mogelijkheden om op uitwisseling te gaan voor studie, thesis of stage, zowel binnen als buiten Europa.

Binnen deze opleiding kan je op Erasmusuitwisseling naar:

Duitsland

Frankrijk

Nederland

Oostenrijk

Spanje

Zweden

Zwiterserland

Wens je meer info? Contacteer de exchange coördinator van onze opleiding: Prof. Dr. Fabio Vanin