Ongezien succes op de grote nationale Mapathon, afgelopen zaterdag 16 april 2016

Collaboratieve cartografie voor humanitaire hulp in Zuid-Kivu en Swaziland

Afgelopen zaterdag 16 april kwamen ruim 200 vrijwilligers bijeen in zeven universiteiten over heel België om samen gebieden in Kivu en Swaziland in kaart te brengen, ter ondersteuning van humanitaire hulporganisaties. Wellicht is dit de grootste operatie van dit type ooit – alle betrokkenen waren dan ook erg blij met de opkomst. Deze Mapathon werd georganiseerd door de departementen geografie van  de Belgische universiteiten naar aanleiding van het Internationaal Jaar van de Cartografie. Ze werden hierbij ondersteund door vrijwilligers van OpenStreetMap, een wereldwijd initiatief voor gedetailleerde geodata onder vrije licentie, dat zich tot doel stelt kaarten van de hele wereld voor iedereen vrij beschikbaar te maken. Deze oproep voor doe-het-zelf humanitaire hulp trok niet enkel studenten, onderzoekers en professoren aan van de deelnemende universiteiten, maar ook heel wat andere enthousiastelingen van alle leeftijden en achtergronden. Technische voorkennis op vlak van cartografie of computergebruik was dan ook geen vereiste om te kunnen deelnemen.

Verspreid over zeven locaties in België brachten de teams gebouwen in kaart om hulporganisaties te helpen snel en efficient bevolkingsconcentraties te kunnen localiseren. Tijdens een videoconferentie over de middag verduidelijkte Pete Masters van Artsen Zonder Grenzen UK dat de nieuwe kaarten voor Kivu onmiddellijk op het terrein ingezet zullen worden. Op het eiland Idjwi in het Kivu-meer in Zuid-Kivu, Congo, is namelijk net een epidemie van mazelen uitgebroken. Om te voorkomen dat de epidemie zich verder verspreidt, moet zo snel mogelijk 95% van de bevolking ingeënt worden. In plaatsen als Idjwi is er geen gedetailleerd kaartmateriaal beschikbaar om te achterhalen waar al die mensen precies wonen. In het kader van het Missing Maps project (http://www.missingmaps.org) vroeg Artsen Zonder Grenzen daarom aan het Humanitarian OpenStreetMap Team (HOT) om zo snel mogelijk voor het nodige kaartmateriaal te zorgen. Minder dan een week later beschikken ze nu, dankzij het werk van de vele vrijwilligers die zaterdag aan de Mapathon deelnamen, over een dataset van meer dan 23.244 gebouwen voor het eiland, terwijl er voorheen praktisch niets in kaart gebracht was. Vooraleer de data op het terrein gebruikt zullen worden, zal het werk van de vrijwilligers nog gecontroleerd worden door ervaren mappers om de kwaliteit te garanderen. Een deel van dit controlewerk werd al tijdens het event zelf uitgevoerd.

Hoewel voorzien was om een ganse dag aan het Kivu project te werken, was het werk door de grote opkomst tegen de middag al klaar. Daarom werden in de namiddag nog eens 25.000 gebouwen gemapt in Swaziland. Dit om de Global Health Group van de Universiteit van California te helpen met het ondersteunen van de lokale overheid bij het uitroeien van malaria in het land. Dit malariaproject omvat het opvolgen van nieuwe gevallen, het besproeien van besmette woningen en het voorzien van geïmpregneerde muggennetten. Maar zonder kaarten die toelaten om elke inwoner te lokaliseren kan dit project nooit 100% van de bevolking bereiken. Ook deze taak werd volledig afgewerkt op zaterdag. Indien je zelf van thuis uit wil meewerken, kan dat ook: er werd ondertussen een nieuw project voor Swaziland gestart op http://tasks.hotosm.org/project/1789. Al wat je nodig hebt is een computer en een internetverbinding. In geval je vragen hebt bij hoe je precies tewerk moet gaan, kan je terecht op de mailing lijst van de Belgische OSM-mappers: talk-be@openstreetmap.org, of op de website http://osm.be.

Alle in kaart gebrachte gegevens zijn beschikbaar via de kaarten van OpenStreetMap en downloadbaar voor iedereen die hier iets mee wil doen. Er is op dit moment geen enkel ander project dat het mogelijk maakt zulke volumes aan kaartmateriaal in zo weinig tijd te produceren!

Over OpenStreetMap
OpenStreetMap (OSM) is een databank met geografische gegevens die beschikbaar zijn onder een opendatalicentie. Iedereen kan gegevens toevoegen of verbeteren, vandaar dat het soms ook de Wikipedia der Kaarten genoemd wordt. De OpenStreetMap-gegevens kunnen vrij gebruikt worden om kaarten aan te maken of routes te plannen, zolang er op de juiste wijze een naamsvermelding wordt toegevoegd.
Meer info op: http://www.openstreetmap.org en http://wiki.openstreetmap.org.

Over HOT
HOT staat voor Humanitarian OSM Team, het is het "Humanitaire" deelproject binnen OpenStreetMap. De bedoeling is om cartografische gegevens onder vrije licentie aan te bieden aan humanitaire organisaties. Dit project slaat een brug tussen humanitaire noden en de bijdragen van de vrijwilligers van het OSM-project.
Meer info op: https://hotosm.org